ذرت دامی

ذرت دامی یکی از پرمصرف ‌ترین نهاده‌ های خوراکی در صنعت دامداری است که به ‌دلیل انرژی بالا، خوش ‌خوراکی و قابلیت هضم مناسب، نقش مهمی در رشد، افزایش وزن و تولید شیر دام ‌ها دارد. این غله ارزشمند به‌ صورت دانه کامل، خرد شده یا آسیاب‌ شده در جیره غذایی گاو، گوسفند و بز مورد استفاده قرار می ‌گیرد و بخش بزرگی از خوراک روزانه دام را تشکیل می ‌دهد. انتخاب ذرت باکیفیت و متناسب با نیاز دام، تأثیر مستقیمی بر عملکرد، سلامت و صرفه‌ جویی اقتصادی در واحدهای دامداری دارد.

ذرت دامی چیست و چه کاربردی در جیره دام دارد؟

ذرت دامی چیست

ذرت دامی یکی از پرانرژی ‌ترین غلات مورد استفاده در خوراک دام است که به ‌عنوان منبع اصلی کربوهیدرات قابل هضم در جیره گاو، گوسفند و بز به‌ کار می ‌رود. این نوع ذرت که معمولا از نوع زرد یا سفید و به‌ صورت خشک، خرد شده یا آسیاب ‌شده مصرف می‌ شود، دارای درصد بالایی از نشاسته، انرژی متابولیسمی و خوش ‌خوراکی بالاست.

استفاده منظم از ذرت دامی در جیره باعث افزایش وزن دام‌ های پرواری، بهبود تولید شیر در گاوهای شیری و بهینه‌ سازی ضریب تبدیل خوراک می‌ شود. به‌ دلیل همین ویژگی ‌ها، ذرت دامی یکی از پایه ‌های اصلی جیره غذایی در دامداری ‌های صنعتی و سنتی محسوب می‌ شود.

جدول ارزش غذایی ذرت دامی

مزایای ذرت دامی در تغذیه دام

مزایای ذرت دامی

• منبع اصلی انرژی:به ‌دلیل دارا بودن درصد بالای نشاسته و کربوهیدرات‌ های قابل‌ هضم، ذرت دامی بخش عمده انرژی روزانه دام را تأمین می ‌کند.

• افزایش رشد و راندمان پرواری:مصرف منظم ذرت باعث افزایش وزن روزانه در گاوها و گوسفندان پرواری می‌ شود.

• بهبود تولید شیر در گاوهای شیری:انرژی بالا و قابلیت هضم مناسب، موجب افزایش چربی و تولید شیر می ‌شود.

• خوش ‌خوراکی بالا:طعم مطلوب و بافت نرم دانه ذرت، پذیرش خوراک توسط دام را افزایش می‌ دهد و از ماند خوراک جلوگیری می ‌کند.

• قابلیت استفاده در اشکال مختلف:دانه کامل، ذرت آسیاب‌ شده، بخار‌داده (steam-flaked)، ذرت سیلوشده و حتی فرآورده‌ های جانبی مانند نشاسته و گلوتن ذرت همگی در تغذیه دام کاربرد دارند.

• انعطاف ‌پذیری در فرمولاسیون جیره:به‌ راحتی با سایر نهاده‌ ها مانند سویا، سبوس گندم و جو ترکیب می‌ شود و در تنظیم تعادل انرژی و پروتئین مؤثر است.

• بهبود ضریب تبدیل خوراک:استفاده از ذرت باکیفیت باعث می ‌شود دام از هر کیلو خوراک، وزن و شیر بیشتری تولید کند.

• کاهش هزینه‌ های خوراک:با توجه به ارزش انرژی بالا، جایگزین اقتصادی ‌تری نسبت به سایر غلات مانند گندم و جو محسوب می ‌شود.

• قابل استفاده برای دام‌ های سنگین و سبک:در جیره گاو پرواری ، گاو شیری، گوسفند و بز با نسبت‌ های مختلف به کار می ‌رود.

انواع ذرت های دامی موجود در بازار ایران

انواع ذرت دامی موجود در بازار ایران

بازار نهاده ‌های دامی ایران میزبان انواع مختلفی از ذرت است که هر کدام با نام کشور مبدأ یا محل واردات شناخته می ‌شوند. تفاوت در شرایط اقلیمی کشور تولیدکننده، نحوه برداشت و حمل ‌و نقل، می ‌تواند بر کیفیت، میزان رطوبت و انرژی ذرت تأثیرگذار باشد. در ادامه با رایج ‌ترین انواع ذرت دامی در بازار ایران آشنا می ‌شویم:

ذرت دامی برزیلی

ذرت دامی برزیلی

ذرت برزیلی از باکیفیت‌ ترین انواع ذرت وارداتی است که به ‌دلیل رنگ زرد طلایی، دانه‌ های درشت و رطوبت پایین شناخته می‌ شود. این ذرت به ‌دلیل انرژی بالا و خوش ‌خوراکی زیاد، گزینه‌ ای ایده ‌آل برای گاوهای پرواری و گاوهای شیری است. واردات آن بیشتر از طریق بنادر جنوبی کشور انجام می‌ شود.

ذرت دامی روسی

ذرت روسی معمولا از مناطق جنوبی روسیه وارد می شود و از نظر ترکیبات غذایی، انرژی متوسط و فیبر بالاتری نسبت به ذرت برزیلی دارد. این نوع ذرت برای جیره گاوهای شیری و دام های سبک گزینه اقتصادی تری محسوب می شود و از بنادر شمالی مانند انزلی یا نوشهر به کشور وارد می گردد.

ذرت روسی معمولا از مناطق جنوبی روسیه وارد می‌ شود و از نظر ترکیبات غذایی، انرژی متوسط و فیبر بالاتری نسبت به ذرت برزیلی دارد. این نوع ذرت برای جیره گاوهای شیری و دام‌ های سبک گزینه اقتصادی‌ تری محسوب می ‌شود و از بنادر شمالی مانند انزلی یا نوشهر به کشور وارد می ‌گردد.

ذرت دامی اوکراینی

ذرت دامی اوکراینی

ذرت اوکراینی از لحاظ ترکیب و کیفیت بین ذرت روسی و برزیلی قرار دارد. این ذرت به ‌دلیل شرایط اقلیمی مناسب اوکراین، از رطوبت پایین و رنگ یکنواخت برخوردار است. در دامداری ‌های صنعتی و کارخانجات خوراک دام، ذرت اوکراینی به‌ عنوان ماده اولیه باکیفیت شناخته می‌ شود.

ذرت بندری (ذرت داخلی ترخیص شده)

ذرت دامی بندری

ذرت بندری اصطلاحی است که برای ذرت ‌های وارداتی ترخیص ‌شده از بنادر جنوبی و شمالی ایران مانند بندر امام خمینی، نوشهر یا امیرآباد استفاده می ‌شود. کیفیت این ذرت ‌ها بسته به مبدأ واردات و شرایط نگهداری در انبارهای بندر متفاوت است. انتخاب و خرید از تأمین‌ کنندگان معتبر می‌ تواند تضمین ‌کننده تازگی و کیفیت محصول باشد.

تفاوت ذرت دامی و انسانی چیست؟

تفاوت ذرت دامی و انسانی

ذرت دامی و ذرت انسانی از نظر منبع تولید یکسان ‌اند اما تفاوت آنها در کیفیت دانه، میزان رطوبت، بافت و هدف مصرف است. ذرت دامی که به آن feed grade گفته می ‌شود، مخصوص خوراک دام است و دانه‌ هایی درشت ‌تر، سفت ‌تر و کم‌ رطوبت ‌تر دارد. در مقابل، ذرت انسانی یا food grade که برای مصرف خوراکی انسان کشت می ‌شود، نرم‌ تر، شیرین ‌تر و خوش ‌طعم ‌تر است.

رنگ ذرت دامی معمولا از زرد تا نارنجی پررنگ متغیر است، در حالی که ذرت انسانی اغلب رنگ زرد روشن ‌تری دارد. تفاوت در نوع واریته، شرایط کشت و رطوبت باعث می‌ شود ذرت انسانی برای خوراک دام از نظر اقتصادی مقرون ‌به‌ صرفه نباشد و ذرت دامی نیز به‌ دلیل بافت سخت ‌تر برای مصرف انسانی مناسب نباشد.

به همین دلیل در بازار جهانی، جداسازی ذرت دامی و انسانی به‌ عنوان دو گرید متفاوت بسیار جدی گرفته می‌ شود تا هر کدام در جایگاه مصرف درست خود استفاده شوند.

نحوه مصرف ذرت دامی

نحوه مصرف ذرت دامی

ذرت دامی معمولا به‌ صورت دانه کامل، خرد شده یا آسیاب ‌شده در جیره استفاده می ‌شود و می ‌تواند بخشی از خوراک پایه یا ترکیبی در کنار کنسانتره دامی یا مکمل را تشکیل دهد. میزان مصرف ذرت به نوع دام و هدف پرورش بستگی دارد؛ برای مثال، در گاوهای پرواری معمولا ۳۰ تا ۵۰ درصد از کل خوراک خشک را شامل می‌ شود، در حالی‌ که در گاوهای شیری حدود ۲۵ تا ۳۵ درصد و در گوسفند و بز بین ۱۰ تا ۳۰ درصد جیره را تشکیل می ‌دهد.

بهترین روش مصرف، مخلوط ‌کردن ذرت آسیاب ‌شده با نهاده‌ هایی مانند کنجاله سویا ، سبوس گندم و مکمل ‌های معدنی است تا تعادل انرژی و پروتئین در خوراک حفظ شود. همچنین استفاده از ذرت بخارداده یا سیلاژ ذرت در دامداری ‌های صنعتی موجب بهبود قابلیت هضم و افزایش بهره‌ وری خوراک می‌ شود.

نکته مهم: برای حفظ کیفیت ذرت در کنسانتره دامی، باید از نگهداری در محیط ‌های مرطوب و گرم جلوگیری شود، زیرا رطوبت بالا می ‌تواند موجب رشد قارچ و تولید سموم مایکوتوکسین شود. ذرت خشک با رطوبت کمتر از ۱۳٪ همیشه انتخابی ایمن‌ تر و بادوام‌ تر برای دامداران است.

قیمت ذرت دامی

قیمت ذرت دامی

قیمت ذرت دامی بسته به کشور مبدأ، کیفیت دانه، میزان رطوبت و نوسانات بازار ارز متغیر است. معمولا ذرت ‌های وارداتی مانند ذرت برزیلی به ‌دلیل انرژی و کیفیت بالاتر، قیمت بیشتری نسبت به نمونه ‌های داخلی دارند. همچنین شرایط فصلی و هزینه حمل‌ و نقل از بنادر بر نرخ نهایی تأثیر می ‌گذارد. هنگام خرید، توجه به تازگی، رنگ و بوی طبیعی ذرت در کنار قیمت، بهترین معیار برای انتخاب محصول باکیفیت است.

خرید ذرت دامی

خرید ذرت دامی

برای خرید ذرت دامی، توجه به کیفیت، آنالیز ترکیبات، کشور مبدأ و میزان رطوبت اهمیت زیادی دارد؛ زیرا هرچه ذرت تازه‌ تر و با درصد رطوبت پایین‌ تر باشد، ارزش تغذیه ‌ای و ماندگاری آن بیشتر است. در پلتفرم مرغابی به ‌عنوان معتبرترین مرجع در صنعت دام و طیور، امکان مقایسه قیمت، مشاهده مشخصات انواع ذرت دامی (برزیلی، روسی، اوکراینی و بندری) و دریافت مشاوره تخصصی پیش از خرید فراهم است. خرید از تأمین‌ کنندگان تأیید شده در مرغابی این اطمینان را به دامداران می‌ دهد که محصولی باکیفیت، تازه و مطابق استانداردهای تغذیه ‌ای تهیه کنند.