بهترین نژاد گوسفند ایرانی: راهنمای کامل انتخاب نژاد برتر

ایران به دلیل تنوع اقلیمی و جغرافیایی خود، میزبان مجموعه ‌ای گسترده و منحصر به فرد از نژادهای گوسفند با ویژگی ‌های پوستی و گوشتی برجسته است. نژادهای پوستی مانند قره گل و زندی به دلیل کیفیت بالای پوست بره‌ های تازه متولد شده و جعدهای زیبا، جایگاه ویژه‌ ای در صنایع پوشاک و صادرات دارند، در حالی که نژادهای گوشتی مانند لری-بختیاری، افشاری و مغانی به دلیل استخوان ‌بندی قوی، رشد سریع و ظرفیت تولید گوشت مناسب، سهم عمده ‌ای در تأمین پروتئین کشور دارند. شناخت دقیق ویژگی ‌های هر نژاد، شامل مناطق اصلی پرورش، مقاومت اقلیمی و مشخصات ظاهری، نقش مهمی در بهبود عملکرد پرورشی، حفظ تنوع ژنتیکی و توسعه پایدار دامداری در ایران ایفا می‌ کند.

بهترین نژاد گوسفند ایرانی پوستی

نژاد	منطقه پرورش اصلی	ویژگی شاخص	کاربرد اصلی	مقاومت اقلیمی
قره گل	خراسان شمالی، خراسان رضوی، گلستان، ترکمنستان	پوست بره با طرح‌ های گل ‌دار (استراخان)	صادرات و صنایع پوشاک	نیمه ‌خشک و بیابانی
زندی (قره گل ورامین)	قم و ورامین	پوست بره با گل‌ های متنوع	استفاده داخلی و بخشی صادرات	مقاوم در کوچ ‌نشینی (ییلاق/قشلاق)

گوسفند قره گل

در بین بسیاری از گوسفندان پوستی، نژاد قره گل به خاطر پوست زیبا و مرغوب بره ی تازه متولد شده، شهره عام و خاص است. منشأ نژاد قره گل از گوسفند وحشی اوریال آسیایی با نام علمی (Ovis vignei Blyth) است. قره گل از معروف ترین نژادهای گوسفند پوستی در دنیا است و در برخی منابع با عنوان کهن ترین نژاد گوسفند اهلی از آن یاد شده است. شواهد تاریخی موجود در مورد پوست بره های ایرانی به ۱۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح باز می گردد. نژاد قره گل بومی بخش هایی از آسیای مرکزی و ایران (خصوصاً کشور ترکمنستان و استان های گلستان، خراسان شمالی و خراسان رضوی) است و به تقلید از نام یک روستا نام گذاری شده است. البته با نام نژاد چال نیز شناخته شده است و یکی از محل های اصلی پرورش و اصلاح نژاد آن در شهرستان سرخس مستقر است.

پوست بره قره گل را با نام پوست ایرانی نیز می نامند. یک گروه از این نژاد نیز با نام قره گل شیراز شناخته شده که محل پرورش این نژاد استان فارس است. این نژاد بر اساس خصوصیات ظاهری دنبه به دو گروه تقسیم می شود و در منابع آمده است که پوست بره های گوسفندهای بدون دنبه در این نژاد از گوسفندهای دنبه دار مرغوب تر است.

انواع پوست قره گل از نظر سن و نوع گل به صورت زیر می باشد:

پوست‌ های تودلی (نارس)

این پوست ‌ها از بره‌ هایی به دست می ‌آیند که چند روز پیش از تولد سقط می‌ شوند. به دلیل گل‌ های فشرده و ظاهر بسیار زیبا، جزو مرغوب ‌ترین و گران ‌ترین پوست ‌ها هستند.

این گروه به دو نوع تقسیم می‌ شوند:

• تقر: بره ‌هایی که حدود ۱۰ تا ۱۵ روز پیش از موعد زایمان به دنیا می ‌آیند. در گذشته برخی دامداران با روش غیراخلاقی «تقرکشی» باعث سقط بره‌ ها می‌ شدند تا پوست مرغوب ‌تری به دست آورند. این نوع بهترین و ارزشمندترین پوست را دارد.
• غریق: بره ‌هایی که ۲ تا ۵ روز قبل از زایمان، اغلب به صورت طبیعی، سقط می‌ شوند. مو و جعد این پوست ‌ها بلندتر و برجسته ‌تر است و کیفیت آن ‌ها در رتبه دوم بعد از تقر قرار می ‌گیرد.

پوست های لیسه

این پوست‌ ها از بره ‌هایی به دست می ‌آیند که در ماه سوم یا چهارم آبستنی سقط می‌ شوند. پوست لیسه نوعی قره‌ گل به حساب می ‌آید اما به دلیل نداشتن طرح گل و استحکام کافی، ارزش کمتری دارد.

• لیسه ‌ها بدون طرح گل هستند.
• استحکام کمی دارند.
• از نظر اقتصادی ارزش چندانی ندارند.

پوست ‌های متولدشده (قره ‌گل یا استراخان)

این نوع پوست از بره ‌های سالم و متولدشده به دست می ‌آید و به دلیل نقش و نگار طبیعی و زیبایی خاص، بسیار شناخته ‌شده است.

این گروه از نظر نوع گل به چند دسته تقسیم می ‌شوند:

• گل غلطان (قلم یا سیگاری): جعد لوله‌ ای شکل که در تمام عرض پوست از بالا تا پایین گسترده است.
• لوبیایی یا نخودی: گل‌ ها به شکل لوبیا یا نخود دیده می ‌شوند.
• آقاگل (اشرفی): گل ‌ها شبیه گل قلم هستند اما درشت‌ تر و نامنظم‌ تر.
• گل حلقه ‌ای: بیشتر در قره ‌گل شیراز دیده می ‌شود؛ گل ‌ها حلقه ‌ای شکل و روی هم قرار می‌ گیرند.
• گل کنیزی (سنجاقی یا حبشی): گل‌ ها بسیار ریز و شبیه ته سنجاق هستند و حالتی مشابه موی نژادهای سیاه‌ پوست دارند.
• چپ ‌جمع: گل ‌ها شبیه قلم هستند اما کامل نیستند و جهت لوله‌ ها برعکس، از دم به سمت سر قرار گرفته است.

گوسفند زندی (قره گل ورامین)

نژاد زندی سویه ای از نژاد قره گل است که محل پرورش کنونی این نژاد نواحی بین قم تا ورامین است. این نژاد به رنگ های سیاه، خاکستری، قهوه ای و خرمایی دیده شده است. همچنین، مقاومت بالایی دارد و مناسب پرورش در سیستم های وابسته به کوچ (ییلاقی و قشلاقی) است. پوست بره های نوزاد این نژاد جعد و گل های زیبا و متنوع دارد.

بهترین نژاد گوسفند ایرانی گوشتی

نام نژاد	استان اصلی پرورش	ویژگی های شاخص
لری - بختیاری	چهارمحال بختیاری و لرستان	استخوان‌ بندی قوی، ران ‌های عضلانی، مناسب شرایط عشایری
شال	قزوین	رشد سریع، ضریب تبدیل مناسب، لکه سفید مستطیلی روی پیشانی
افشاری	زنجان	دنبه بزرگ و حجیم با شکاف کم عمق در انتها
قزل	آذربایجان شرقی	بدن کشیده، دست و پای بلند، تولید گوشت و شیر خوب
مغانی	اردبیل (دشت مغان)	رشد مناسب بره ‌ها، مناسب پرواربندی، دوکاره گوشت و شیر
کردی	کردستان	جثه متوسط، بدن کشیده، دو تیپ دشت و کوهستان
کردی خراسان	خراسان	جثه درشت، استخوان‌ بندی قوی، مناسب پرواربندی
مهربان	همدان (منطقه مهربان)	دنبه بزرگ، دوقلو زایی قابل توجه، وزن گیری مناسب
بهمئی	کهگیلویه و بویراحمد	دنبه نسبتا سنگین و عریض، رنگ روشن با لکه‌ های تیره
سنگسری	سمنان (شهرستان سنگسر)	بدن نسبتا بزرگ، رشد مناسب، مناسب گوشت
زل	ایلام	جثه متوسط، دنبه کوتاه، مقاومت به شرایط سخت محیطی
تالشی	گیلان و مازندران	بدن کوچک تا متوسط، رشد سریع بره‌ ها، مناسب مناطق مرطوب
سنجابی	کردستان	جثه متوسط، بدن کشیده، توان تولید گوشت مناسب
فشفندی	فارس	بدن درشت، دنبه متوسط، مناسب پرواربندی و تولید گوشت

همان طور که همگان می دانند، هدف اصلی از پرورش گوسفند در ایران، تولید گوشت و سپس پوست و پشم و سایر محصولات است. توجه به تولید گوشت در ایران موجب شده تا دامداران به پرورش دام هایی که استعداد تولید دو یا چند بره را داشته باشند، علاقه زیاد نشان دهند. نژادهای گوسفند گوشتی در ایران از تنوع بیشتری برخوردار است. معمولاً ریشه نام های نژادهای ایرانی به محل پرورش عمده یا شکل گرفتن آن نژاد، اقوام عمده پرورش دهنده آن نژاد یا ویژگی ظاهری خاص آن نژاد بر می گردد.

گوسفند لری – بختیاری

گوسفند بختیاری، یکی از نژادهای سنگین وزن و ممتاز کشور از نظر صفات تولیدی است که یکی از بزرگ ترین جمعیت های گوسفند در ایران به این نژاد اختصاص دارد. گله های نسبتاً خالص آن در استان چهارمحال بختیاری و البته لرستان به طور فراوان وجود دارد. این نژاد استخوان بندی قوی و محکمی دارد. ران های پهن و عضلانی، دنبه متناسب با اندازه ی بدن و بزرگ و به طور کلی تمام اندام متناسب با جثه و قوی هستند. این نژاد نسبت به شرایط کوهستان و دشت های گرم و خشک مقاوم است و مناسب شرایط پرورش روستایی و عشایری نیز است.

گوسفند شال

گوسفند شال، محل اصلی پرورش این نژاد استان قزوین است. این نژاد مخصوص پرورش در مزرعه است و با زندگی در کوهستان سازگار نیست و وجود یک لکه سفید رنگ مستطیلی شکل بر روی پیشانی مهم ترین خصوصیت نژادی این گوسفند است. این نژاد دارای رشد سریع، ضریب تبدیل مناسب، مقاومت در برابر شرایط محیطی نامساعد و دوقلو زایی نسبتاً بالا است؛ لذا یکی از نژادهای "پیش رس" کشور است. گردن بلند و قوی، نواحی سر، دست، پا، زیر گردن و شکم فاقد پشم بوده و دنبه مستطیل شکل و آزاد به نظر می رسد.

گوسفند افشاری

محل اصلی پرورش این نژاد استان زنجان است و یکی از منابع مهم ژنتیکی گوسفندان کشور است که صفات تولیدی با ارزشی دارد. دنبه بزرگ و حجیم و دارای یک شکاف کم عمق در انتها است که توسط دنبالچه بلند پوشیده می شود و تا زیر مفصل خرگوشی امتداد دارد.

گوسفند قزل

گوسفند قزل، نژاد گوسفند قزل یکی از سویه های نژاد افشاری است. محل اصلی پرورش آن آذربایجان شرقی و بخصوص ارتفاعات سهند است. از نژاد خالص افشار سنگین تر و درشت تر است و بدن کشیده و دست و پای بلند مناسب زندگی در کوهستان است. برخی دارای لکه سفید روی پیشانی و اغلب در زیر گلو منگوله دارند. علاوه بر تولید گوشت، تولید شیر خوبی نیز دارند و پنیر لیقوان از آن گرفته می شود.

گوسفند مغانی

همان طور که از نام این نژاد پیداست، محل اولیه و منشأ این نژاد به منطقه حاصلخیز دشت مغان در استان اردبیل بر می گردد. بره های این نژاد دارای رشد مناسب بوده و برای پرواربندی بسیار مناسب هستند. به همین دلیل نژاد محبوبی خصوصاً در مناطق حاصلخیز شمال غربی ایران است. البته این نژاد در منابع نژادی مناسب برای تولید گوشت و شیر و به این جهت تا حدی دو کاربردی دانسته شده است.

گوسفند کردی

محل پرورش این نژاد استان کردستان است. دارای جثه متوسط، بدن کشیده و دست و پای بلند و قوی است. دارای دو تیپ دشت و کوهستان است و مهم ترین وجه تمایز آن شکل دنبه و رنگ بدن است. در تیپ کوهستان رنگ بدن روشن و دارای دنبه مدور اما وزن بلوغ تیپ دشتی بیشتر است که دارای دنبه کوتاه و کروی، بدون شکاف اما در تیپ کوهستان دنبالچه به صورت زائده ای رو به پایین است.

گوسفند کردی خراسان، منشأ آن نژاد کردی تیپ دشتی است. یکی از دام های پرتولید منطقه است و از نظر جثه از سایر نژادهای گوسفند استان خراسان بزرگ تر است. این نژاد به خاطر اندام نسبتاً درشت و همچنین استخوان بندی قوی برای پرواربندی مناسب است و از بهترین نژادهای گوشتی کشور است. اشتهای زیادی دارد و میزان خوراک مصرفی آن زیاد است و همچنین به خاطر کمبود رویش پشم در سطح بدن، مقاومت زیادی در مقابل سرما ندارد.

گوسفند مهربان

محل پرورش نژاد استان همدان و منطقه ای به نام مهربان است. خصوصیات ظاهری این نژاد مشابه نژاد کردی تیپ دشتی است. دنبه این نژاد بزرگ است اما نسبت به جثه کوتاه است و به دلیل دوقلو زایی قابل توجه و وزن گیری مناسب در بین نژادهای ایرانی به عنوان یک نژاد مناسب پرواربندی شناخته شده است. نژاد مهربان یک نژاد درشت جثه در بین نژادهای ایرانی و جزو محبوب ترین نژادهای گوسفند در ایران است که ویژگی ظاهری شاخص آن سروگردن دارای پوشش کوتاه و رنگ بدن عمدتاً قهوه ای و مشکی است.

گوسفند بهمئی

محل اصلی پرورش این نژاد استان کهگیلویه و بوئر احمد است. سویه ای از نژاد بختیاری است. قلم دست و پا درشت و پشت و کمر آن تخت و پهن است که در منابع نشان از ظرفیت تولید گوشت مناسب این نژاد دانسته شده است. این نژاد دنبه نسبتاً سنگین و عریضی دارد و رنگ بدن عمدتاً روشن و نزدیک به سفید همراه با لکه های تیره رنگ در نواحی انتهایی بدن مانند پوزه و دست و پا است.

گوسفند سنگسری

این نژاد در شهرستان سنگسر استان سمنان پرورش داده می ‌شود و از نژادهای گوشتی مهم کشور است. بدن نسبتا بزرگ و عضلانی، ران ‌های قوی و دنبه مناسب دارد. رشد سریع بره ‌ها و قابلیت پرواربندی بالا، این نژاد را برای تولید گوشت در شرایط مختلف اقلیمی مطلوب کرده است.

گوسفند زل

گوسفند زل عمدتا در استان ایلام نگهداری می‌ شود و جثه‌ ای متوسط دارد. دنبه کوتاه و متناسب با بدن، مقاومت بالا در برابر شرایط سخت محیطی و رشد مناسب بره‌ ها از ویژگی‌ های شاخص این نژاد است. این نژاد برای پرورش در مناطق کوهستانی و دشتی ایلام بسیار مناسب است.

گوسفند تالشی

این نژاد در استان‌های گیلان و مازندران پرورش می ‌یابد و بدن کوچک تا متوسط و رشد سریع بره‌ ها دارد. توانایی سازگاری با مناطق مرطوب شمال کشور و وزن ‌گیری مناسب، گوسفند تالشی را به یکی از نژادهای محبوب برای تولید گوشت تبدیل کرده است.

گوسفند سنجابی

پرورش این نژاد عمدتا در استان کردستان انجام می‌ شود و جثه متوسط و بدن کشیده دارد. توان تولید گوشت مطلوب و مقاومت نسبتاً خوب در برابر شرایط محیطی، سنجابی را برای پرواربندی در مناطق کوهستانی مناسب ساخته است.

گوسفند فشفندی

گوسفند فشفندی از نژادهای استان فارس است و بدن درشت و عضلانی دارد. دنبه متوسط و قابلیت پرواربندی بالا، همراه با رشد سریع بره‌ ها، این نژاد را برای تولید گوشت با کیفیت مناسب کرده است.

گوسفند نژاد شال بهتر است یا افشار؟

ویژگی	گوسفند شال	گوسفند افشار
محل پرورش	مازندران و مناطق شمالی	همدان، زنجان و اطراف آن
جثه و وزن	جثه نسبتا بزرگ، رشد سریع	جثه متوسط تا بزرگ
تولید گوشت	مناسب و رشد سریع	مرغوب و مناسب پرواربندی
تولید پشم	ضخیم و مناسب فرش	پشم متوسط، مناسب قالی و صنایع پشمی
سازگاری با اقلیم	مناسب مناطق شمالی و معتدل	مقاوم در مناطق مختلف و سخت
مزیت اصلی	گوشت سریع رشد و پرواربندی	پشم و گوشت باکیفیت و سازگاری بالا

گوسفند شال به دلیل رشد سریع و جثه بزرگ، گزینه مناسبی برای تولید گوشت در کوتاه‌ مدت است، اما پشم آن بیشتر برای مصارف قالی و فرش کاربرد دارد و کیفیت ظریف ندارد.

گوسفند افشار با وجود جثه متوسط، پشم نسبتا باکیفیت و مرغوب تولید می‌ کند و مقاومت بالایی در برابر شرایط سخت محیطی دارد، بنابراین انتخابی مناسب برای ترکیب تولید گوشت و پشم است. در نهایت انتخاب بین این دو نژاد بستگی به هدف پرورش و شرایط اقلیمی منطقه دارد؛ اگر هدف تولید گوشت سریع و پرواربندی است، شال اولویت دارد و اگر هدف تولید پشم باکیفیت همراه با گوشت است، افشار بهتر است.

تفاوت گوسفند نژاد افشار و مهربان چیست؟

ویژگی	گوسفند افشار	گوسفند مهربان
محل پرورش	همدان، زنجان و اطراف آن	استان خراسان شمالی و شمال شرق کشور
جثه و وزن	جثه متوسط تا بزرگ	جثه متوسط
تولید گوشت	مرغوب و مناسب پرواربندی	گوشت مناسب و بیشتر برای مصرف محلی
تولید پشم	پشم متوسط، مناسب قالی و صنایع پشمی	پشم متوسط تا ضخیم، مناسب فرش و قالی
سازگاری با اقلیم	مقاوم در مناطق مختلف و سخت	مقاوم به شرایط سخت اقلیمی مناطق خشک و نیمه ‌خشک
مزیت اصلی	ترکیب مناسب گوشت و پشم با کیفیت	مقاومت بالا و سازگاری با مناطق خشک، پشم خوب برای قالی

گوسفند افشار به دلیل ترکیب مناسب گوشت و پشم با کیفیت و جثه نسبتا بزرگ، برای پرورش تجاری و پرواربندی گزینه مناسبی است.

گوسفند مهربان بیشتر در مناطق خشک و نیمه‌خشک پرورش داده می‌شود و به دلیل مقاومت بالای خود، نگهداری آن آسان است. پشم این نژاد بیشتر برای فرش و قالی استفاده می‌شود و تولید گوشت آن نسبت به افشار کمتر متمرکز بر پرواربندی است. در نهایت انتخاب بین این دو نژاد بستگی به هدف پرورش و شرایط اقلیمی منطقه دارد؛ برای تولید تجاری گوشت و پشم افشار بهتر است و برای سازگاری با مناطق خشک و تولید پشم قالی، مهربان اولویت دارد.

بهترین نژاد گوسفند ایرانی پشمی

در ایران، نژاد گوسفندی که به معنی واقعی و صرفا جهت خصوصیات مناسب پشم آن شناخته شود وجود ندارد ولی تولید پشم برخی از نژاد ها بیشتر است که می توان آن ها را در دسته ی جداگانه تقسیم کرد. نژادهای گوسفند ایرانی، عمدتا دارای پشم ضخیم هستند که برای تولید فرش و قالی پشمی مناسب است. البته تلاش هایی جهت بهبود ضخامت پشم و ایجاد نژادهای دارای پشم نازک جهت صنایع نساجی و سایر مصارف در کشور توسط مراکز متولی امر پرورش نژاد دام ها انجام گرفته است. اما به دلیل این که صنعت نساجی در سراسر دنیا و ایران به دلایل مختلف و از جمله قیمت مناسب تر به سمت استفاده از الیاف مصنوعی رفته اند، قیمت پشم و نخ پشمی و تقاضای بازار برای آن بازار پشم و نخ جذابیت بالایی برای پرورش دهندگان ندارد.

عوامل ژنتیکی و محیطی زیادی در کیفیت و کمیت الیاف پشم مؤثر است. در بین نژادهای موجود در کشور پنج نژاد پشمی شناخته شده است که نژادهای کلکوهی، بلوچی، فراهانی و کرمانی مستعد پروار و تولید گوشت هم هستند و به همین خاطر نژادهای دومنظوره نیز محسوب می شوند.

نام نژاد	استان اصلی پرورش	ویژگی بارز
بلوچی	سیستان و بلوچستان	پشم دو بار در سال، نژاد دو منظوره
فراهانی	مرکزی	نژاد دومنظوره، پشم پرحجم و روشن
ماکویی	آذربایجان شرقی و غربی	پشم ظریف و جعددار، مقاوم
کلکوهی	تهران، قزوین، قم	پشم روشن و باکیفیت، جثه کوچک
کرمانی	کرمان	پشم با تارهای مطلق و هتروتیپ، نژاد دو منظوره

گوسفند بلوچی

محل اصلی پرورش این نژاد، استان سیستان و بلوچستان است. در این نژاد به علت رشد سریع پشم، چیدن آن در دو نوبت بهار و پاییز انجام می شود. البته این نژاد به دلیل رنگ بدن یکدست سپید که فقط نقاط سیاه رنگ اندکی در محل پوزه یا انتهای دست و پا دارد و جثه نسبتاً کوچک خود، نژادی مناسب برای پرورش در مناطق نیمه بیابانی و گرمسیر شناخته شده است و در این مناطق کاربری دوگانه (پروار و پشم) خوبی دارد.

گوسفند فراهانی

محل اصلی پرورش این نژاد استان مرکزی است. شکل ظاهری این نژاد مشابه گوسفند بلوچی است و دارای رنگ های بسیار روشن همراه با نواحی تیره در اندام انتهایی ماننده پوزه و دست ها و پاها هستند. البته در این نژاد سر نسبت به جثه کمی کوچک به نظر می رسد. فیزیک بدن مناسب پرواربندی است از این رو با وجود تولید توده پشم نسبتاً پرحجم یک نژاد دومنظوره (گوشتی-پشمی) نیز محسوب می شود.

گوسفند ماکویی

محل اصلی پرورش این نژاد نواحی شمالی آذربایجان شرقی و غربی است. در مقابل تغییرات جوی تحمل بالایی داشته و از نژادهای مقاوم است. اعضای بدن آن عضلانی و دارای خصوصیات گوشتی است. پشم این نژاد از جمله بهترین نوع پشم های موجود در کشور است. پشم چین اول بره که به اصطلاح، گزوم می گویند، حدود یک کیلوگرم است. پشم ظریف با جعد و کشش لازم و یکنواختی آن که در همه نقاط بدن دیده می شود. میزان چربی پشم این گوسفند از سایر گوسفندان کمتر است.

گوسفند کلکوهی

نژاد کلکوهی یا کلکویی عمدتاً در قسمت هایی از استان تهران، قزوین و نواحی وسیعی از قم تا ورامین پرورش داده می شود. این نژاد با پوشش روشن که عمدتاً رنگ سفید تا متمایل به رنگ کرم را شامل می شود و ممکن است پوزه تیره رنگ نیز داشته باشد، شناخته شده است. هرچند گوسفند کلکوهی از بهترین نژادهای پشمی ایران است ولی به علت جثه نسبتاً کوچک مقدار تولید پشم آن اندک است. البته به نظر می رسد که در سال های اخیر با بهبود شرایط تغذیه و پرورش، پتانسیل افزایش وزن خوبی با توجه به اقلیم مناطق اصلی پرورش خود نشان داده است.

گوسفند کرمانی

محل اصلی پرورش این نژاد که در منابع مختلف جزو بهترین نژادهای ایرانی از نظر میزان تولید پشم شناخته شده است، استان کرمان است. تارهای پشم گوسفند کرمانی از الیاف پشم مطلق و بخصوص الیاف هتروتیپ تشکیل یافته است به طوریکه میزان این دو نوع تار را در محصول می توان به نسبت تقریبا مساوی در نظر گرفت. تار پشم مطلق نوعی پشم کاملا ظریف است که از خارج به داخل شامل کوتیکول و کورتکس و فاقد مغز یا کانال مدولا است. هترو تیپ نیز یک نوع تار پشم متشکل از تار پشم مطلق و کمپ است.

این نژاد که نژادی اصیل و مشهور در مناطق مرکزی ایران و دارای مقاومت مناسب و سازگاری بالایی نسبت به اقلیم مناطق مرکزی ایران است، پتانسیل پروار مناسبی نیز دارد و به دلیل تولید مناسب پشم و گوشت به عنوان یک نژاد دو منظوره خوب نیز شناخته شده است.

بهترین نژاد گوسفند ایرانی چند قلو زا

نام نژاد	استان اصلی پرورش	ویژگی بارز
افشاری	زنجان، همدان	نژاد مقاوم، متوسط دوقلو زا، مناسب پرواربندی
سرداری	خراسان و شمال شرق ایران	مستعد دوقلو و حتی سه قلو زایی، جثه متوسط، گوشت مرغوب
کرد	کردستان و کرمانشاه	دوقلو زا، مقاوم به سرما، جثه مناسب پرواربندی
بلوچی	سیستان و بلوچستان	نژاد دو منظوره، احتمال دوقلو زایی خوب، رشد سریع
ماکویی	آذربایجان شرقی و غربی	پشم مرغوب، دوقلو زا، مقاوم به تغییرات جوی

در ایران برخی نژادهای گوسفندی به دلیل توان ژنتیکی و ویژگی‌ های جسمانی، بیش از یک بره در هر زایش به دنیا می‌آورند. این نژادها معمولا برای افزایش بهره‌ وری گله و تولید گوشت مناسب هستند. البته عوامل ژنتیکی، تغذیه، سن گوسفند و شرایط محیطی نقش مهمی در تعداد بره‌ های زایمان دارد.

نتیجه گیری

گوسفندان ایرانی با تنوع نژادی چشمگیر، هم ارزش زیبایی و هم عملکرد اقتصادی دارند. شناخت و پرورش درست هر نژاد، هم به حفظ تنوع ژنتیکی کمک می ‌کند و هم زمینه توسعه دامداری و صنایع مرتبط را فراهم می‌ سازد.