کنسانتره مرغ گوشتی
در صنعت پرورش طیور مدرن بالانس جیره ها و فرمول دان جهت رسیدن به بهترین عملکرد ممکن در گله های طیور دارای اهمیتی ویژه و اساسی است. فرمول دان طیور گوشتی یا تخم گذار یا گله های مادری دارای جزئیات و الزامات بسیار دقیق و فراوانی است که باعث شده تا بالانس نمودن آن نیاز به دانش فنی و تجربه بالایی در امر جیره نویسی و فرمول نویسی دان طیور داشته باشد. بدیهی است که بسیاری از مرغداران با وجود تجربه بالایی که در پرورش و مدیریت گله های طیور دارند، اما علم روزآمد و تخصص دقیق لازمه را برای بالانس نمودن فرمول جیره های گله ها به بهترین شکل ممکن نداشته باشند.
در اینجا است که استفاده از مکمل ها و کنسانتره های آماده می تواند در بهبود شرایط تغذیه ای تمام گله ها و بهبود وضعیت صنعت طیور در ابعاد بسیار بزرگی کمک های بسیار مهمی به این صنعت کند. کارخانه های تولید خوراک دام و طیور که از علم روز و دانش فنی متخصصان مجرب در زمینه فرمول نویسی برای جیره های طیور بهره می برند، کنسانتره های تخصصی طیور را برای بخش های مختلف و انواع گله های طیور (مانند استارتر یا میان دان یا دان پایانی مرغ های گوشتی سویه های تجاری مختلف یا مراحل مختلف زندگی و تولید گله های تخم گذار و...) تولید می کنند.
با استفاده از کنسانتره های طیور و افزودن آنها به بقیه جیره که در خود مرغداری در حال آسیاب و میکس است می توان به بیشترین ضریب اطمینان ممکن از نظر بالانس دقیق فرمول جیره به ویژه از نظر ریز مغذی های حیاتی مانند ویتامین ها، مواد معدنی، اسیدهای آمینه و... رسید. ضمناً خدمات پشتیبانی پس از فروش شرکت های معتبر تولیدکننده و عرضه کننده کنسانتره ها و مکمل های طیوری را نیز نباید به عنوان یکی از مزایای ارزشمند این محصولات از نظر دور داشت. در ادامه بیشتر در مورد کنسانتره های مرغ گوشتی توضیح داده خواهد شد.
کنسانتره مرغ گوشتی چیست؟
کنسانتره ها در صنعت تولید خوراک طیور به این شکل تعریف می شوند که "شامل ترکیبی عمدتاً پودری هستند و این ترکیب بخشی از جیره یا دان نهایی را شامل می شود که تأمین کننده اسیدهای آمینه ضروری، ویتامین ها، مواد معدنی و در برخی موارد (معمولاً کنسانتره های مورد استفاده در درصدهای بالاتری از جیره) بخش مهمی از انرژی و پروتئین مورد نیاز جیره مرغ ها هستند." معمولاً چون سهولت مصرف و افزودن کنسانتره به بقیه جیره جهت تکمیل آن نیز جزو اصلی ترین مزایای این گروه از افزودنی های خوراک است، بسته بندی های 25 کیلوگرمی یا 50 کیلوگرمی کنسانتره های دو و نیم یا پنج درصدی در بازار بسیار رایج تر هستند.
البته که کنسانتره های مرغ گوشتی و سایر طیور با درصدهای مختلف (درصدی که از کل خوراک یا 100 درصد خوراک در برمی گیرند) دیگر نیز در بازار قابل تهیه هستند که معمولاً از 3 درصد تا حتی 60 درصد را بسته به مواد مغذی لحاظ شده در فرمول آنها شامل می شوند. اینکه کدام کنسانتره با چه درصدی انتخاب شود وابسته به انتخاب مرغدار و مشاور جیره گله طیور بر اساس امکانات در دسترس برای تولید خوراک در خود واحد مرغداری، قیمت روز نهاده های طیور و دسترسی به آنها یا به بیان بهتر میزان اقتصادی بودن خرید هر کدام از کنسانتره ها، نوع و سویه مرغ های پرورشی (گوشتی یا تخم گذار، در پرورش مرغ گوشتی سویه راس یا کاب یا هوبارد یا...) و سایر عوامل مربوطه است.
ترکیبات کنسانتره های مرغ گوشتی
همان طور که در تعریف کنسانتره طیوری هم آمده، کنسانتره های طیوری و از جمله کنسانتره مرغ گوشتی اصولاً برای تأمین ریزمغذی های حیاتی تهیه و به بقیه فرمول جیره که در حال آسیاب و میکس در خود مرغداری است، افزوده می شود. یک موضوع تکنیکی در فرایند تولید خوراک گله های طیور وجود دارد که باعث می شود تا تهیه کنسانتره و افزودن آن به دان در حال ساخت در سیستم آسیاب و میکسر مرغداری تقریباً برای اکثریت آنها تنها یک توصیه مفید نباشد و به یک الزام تبدیل شود. آن هم نیاز به تجهیزات مرغداری و میکسرهای خاص برای تهیه فرمول یکنواخت و دقیق از مکمل طیور ، پیش مخلوط ها و کنسانتره ها است.
اکثر مرغداری های صنعتی و نیمه صنعتی با ظرفیت های کوچک، متوسط یا حتی بزرگ دارای امکاناتی نیستند که اجزای اصلی رایج یا ضروری در ترکیب مکمل ها، پیش مخلوط ها و کنسانتره های مرغ گوشتی را بتواند به خوبی و با یکنواختی با یکدیگر ترکیب کند و در داخل تمام ترکیب کریر یا حامل (معمولاً ترکیبات معدنی یا ترکیبانی مانند سبوس های تمیز شده و خالص شده غلات) به طور یکنواخت پخش کند. میکرو میکسرها یا پاشش گرهای مناسب افزودنی های مایع به میکسر و سایر تجهیزات بسیار تخصصی و دقیق جزو این تجهیزات هستند. اجزای اصلی کنسانتره های طیوری نیز که در بسیاری موارد کار با آنها به این تجهیزات نیاز دارد بسیار مهم شامل موارد زیر هستند:
- ویتامین های ضروری مختلف
- ترکیبات معدنی ضروری مختلف
- اسیدهای آمینه ضروری (عمدتاً جامد و پودری و جدیداً برخی از آنها فرم هیدروکسی آنالوگ مایع)
- ترکیبات حاوی اسانس های گیاهی مفید
- ترکیبات مخمری و حاوی میکروارگانیسم های مفید یا اجزای آنها (پروبیوتیک ها، پری بیوتیک ها، سین بیوتیک ها و...)
- آنزیم های بهبوددهنده راندمان هضم و جذب مواد خوراکی (به خصوص مواد خوراکی دارای منشأ گیاهی) و...
البته می توان ترکیب های بسیار متنوعی را در بازار کنسانتره ها بر اساس نیازها یا چالش های تغذیه ای و حتی سلامتی رایج در گله ها یافت یا حتی به طور اختصاصی نزد کارخانه های تولیدکننده تخصصی کنسانتره ها سفارش گذاری نمود و فرمول های متنوعی هم در حال تحقیق و توسعه در مراکز علمی یا بخش های تحقیقات علمی شرکت های دانش بنیان یا سایر شرکت های خصوصی سرمایه گذاری کننده در توسعه علم تولید خوراک طیور هستند. شاید بهتر است عنوان شود که باید از مشاور متخصص و دارای علم روز تغذیه طیور در زمینه انتخاب کنسانتره مورد نیاز و ترکیب آن کمک های بسیار مهمی دریافت نمود.
نحوه استفاده از کنسانتره مرغ گوشتی
همان طور که پیش از این نیز اشاره شد، علاوه بر ترکیب مناسب، سهولت افزودن و استفاده از کنسانتره ها در فارم های نیمه صنعتی یا صنعتی طیور یکی از مؤلفه های بسیار مهم در انتخاب و خرید کنسانتره های طیوری است. معمولاً درصدی که کنسانتره خریداری شده از کل ترکیب خوراک شامل می شود در عنوان یا توضیحات اصلی پاکت حاوی آن ذکر شده است. به عنوان مثال، کنسانتره 2.5 درصد که معمولاً در کیسه های 25 کیلویی بسته بندی شده است را می توان به این شکل اضافه کرد که یک کیسه 25 کیلویی به میکسر در حال مخلوط نمودن ترکیب نهایی با ظرفیت واقعی یک تن یا 1000 کیلوگرم افزوده می شود و زمان کافی داده می شود تا به طور یکنواخت در تمام ترکیب دان پخش شود.
البته این موضوع جزئیات خاص خود را مانند زمان کافی برای میکس کنسانتره با بقیه خوراک دارد که باید در مورد آنها از تیم پشتیبانی شرکت تولیدکننده یا فروشنده محصول کنسانتره مرغ گوشتی یا مشاور گله خود اطلاعات لازمه با شفافیت لازمه اخذ شود. ممکن است عدم رعایت برخی از این جزئیات که به راحتی می توانند فراموش شوند، باعث شود که هزینه صورت گرفته برای خرید کنسانتره حتی باکیفیت بالا هم به هدر رود و کمبودهای تغذیه ای جدی در گله مرغ های گوشتی پیش آید که منجر به افت جدی عملکرد و ضرر اقتصادی شوند.
قیمت کنسانتره مرغ گوشتی
اشاره شد که انواع متنوع و گوناگونی از کنسانتره ها برای گله های گوشتی از سویه های تجاری مختلف و مراحل مختلف رشد جوجه های گوشتی وجود دارند که حتی برای کمک به پیشگیری با رفع برخی معضلات رایج در گله های مرغ گوشتی ترکیباتی دیگر هم به آنها افزوده شده است. این کنسانتره های متنوع می توانند ترکیبات مختلف و در نتیجه دارای مواد اولیه مختلفی در ترکیب خود باشند که عامل اصلی تعیین کننده قیمت کنسانتره ها هستند.
استفاده از این مواد اولیه و مواد افزودنی، میزان استفاده و کیفیت آنها دیگر عوامل مؤثر در قیمت هستند. البته که کیفیت بسته بندی، مسافت و هزینه حمل و نقل، اعتبار و خوشنامی شرکت تولیدکننده یا شرایط خرید (نقدی یا شرایطی) و بی شمار عامل تکنیکی، اقتصادی یا سایر عوامل جنبی دیگر نیز در قیمت نهایی برای مرغدار مؤثر هستند. ابتدا باید مرغدار نیازهای خود را که باید از طریق کنسانتره مصرفی تأمین شوند با خوبی شناسایی کند و سپس با توجه به آنها اقدام به انتخاب و خرید کند.
خرید کنسانتره مرغ گوشتی
علاوه بر شناسایی کامل نیازهایی که باید از طریق کنسانتره افزوده شده به فرمول نهایی دان برآورده شوند، عوامل مختلف دیگری در انتخاب و خرید کنسانتره مرغ گوشتی برای فارم ها و گله های مرغ گوشتی دخیل هستند که باید در مورد آنها تجربه کافی کسب شده باشد یا مشاوره لازمه از افراد متخصص، مجرب و معتبر اخذ شود. یک راه خوب برای مقایسه و انتخاب کنسانتره مناسب یا خدمات لازمه برای این کار که امروزه به خوبی در دسترس است، استفاده از اولین سامانه جامع دام، طیور و آبزیان در کشور (وب سایت و اپلیکیشن مرغابی ) است.