وجود گربه ای بازیگوش در خانه، لذت زندگی را دوچندان می کند اما اگر عاشق گیاهان آپارتمانی هم باشید، باید مراقب باشید! بسیاری از گیاهان محبوب و زیبای خانگی می توانند برای گربه ها سمی و حتی کشنده باشند. گربه ها به طور طبیعی کنجکاو هستند و ممکن است برگ یا ساقه گیاه را بجوند، بدون اینکه ما متوجه شویم. مسمومیت با گیاهان در گربه ها می تواند باعث علائمی مانند استفراغ، بی‌حالی، یا حتی آسیب جدی به کلیه‌ها شود. در این مقاله، 10 گیاه رایج و خطرناک را معرفی می کنیم که حضورشان در خانه، سلامت گربه شما را تهدید می کند. اگر دوست دارید هم از زیبایی گیاهان لذت ببرید و هم از گربه تان محافظت کنید، این لیست را از دست ندهید!
چرا آشنایی با گیاهان سمی برای گربه ها مهم است؟
گربه ها به طور طبیعی موجوداتی کنجکاو هستند و عاشق کاوش در اطراف خود، مخصوصاً گیاهان آپارتمانی اند. بسیاری از صاحبان حیوانات خانگی از این موضوع غافل اند که برخی از گیاهان رایج و پرطرفدار می توانند برای گربه ها بسیار خطرناک باشند. برگ، ساقه یا حتی گرده برخی گیاهان، مواد شیمیایی ای دارند که در بدن گربه ها باعث بروز مسمومیت می شود؛ مسمومیتی که گاهی تنها با جویدن یک برگ کوچک شروع شده و به علائم جدی مانند استفراغ، اسهال، تنگی نفس، تشنج یا حتی نارسایی کلیوی منجر می شود.
با شناخت گیاهان سمی، می توان از بسیاری از حوادث ناخواسته پیشگیری کرد. این آگاهی نه تنها به حفظ سلامت و امنیت گربه تان کمک می کند، بلکه خیالتان را از بابت دکوراسیون خانه تان هم راحت تر می کند. با انتخاب هوشمندانه گیاهان، می توانید هم زمان از زیبایی طبیعت در خانه لذت ببرید و محیطی امن برای گربه عزیزتان فراهم کنید.
مطالعه بیشتر: تغذیه گربه مسن
10 گیاه سمی برای گربه
اگر گربه ای در خانه دارید و در کنار آن علاقه مند به نگهداری گیاهان آپارتمانی هستید، باید با دقت بیشتری گیاهان مورد نظرتان را انتخاب کنید. بسیاری از گیاهانی که در خانه ها و آپارتمان ها دیده می شوند، گرچه زیبا و پرطرفدار هستند اما می توانند برای گربه ها بسیار خطرناک باشند. مسمومیت ناشی از گیاهان سمی ممکن است علائمی مانند استفراغ، اسهال، بی‌حالی یا حتی مشکلات جدی تری مانند نارسایی کلیوی و کبدی به دنبال داشته باشد. در ادامه، با 10 گیاه رایج و سمی آشنا می شوید که بهتر است از خانه هایی که گربه در آن زندگی می کند، دور نگه داشته شوند.
لیلیوم
گل های لیلیوم از زیباترین و محبوب ترین گل های زینتی در سراسر جهان هستند اما در عین حال یکی از مرگبارترین گیاهان برای گربه ها محسوب می شوند. انواع مختلفی از لیلیوم ها مانند Easter Lily، Tiger Lily، Stargazer Lily و Daylily همگی برای گربه ها بسیار سمی اند. نکته هشدار دهنده اینجاست که تمام قسمت های گیاه از برگ و ساقه گرفته تا گلبرگ و حتی گرده آن برای گربه‌ها خطرناک است.
خطر لیلیوم به این دلیل بسیار جدی است که مصرف حتی مقدار بسیار کمی از آن (مثلاً لیس زدن یک برگ یا خوردن بخشی از گلبرگ) می تواند باعث نارسایی حاد کلیه در گربه شود. این مسمومیت اگر به موقع تشخیص داده نشود، ممکن است ظرف ۳ تا ۴ روز منجر به مرگ حیوان شود.
دیفن باخیا
دیفن باخیا یکی از گیاهان آپارتمانی محبوب است که به دلیل برگ های سبز و پرپشتش به عنوان گیاهی تزئینی در خانه ها و ادارات استفاده می شود اما برخلاف ظاهر زیبا و چشم نواز این گیاه، باید بدانید که برای گربه ها بسیار سمی است. این گیاه حاوی کریستال های اگزالات کلسیم است که در صورت جویده شدن، می توانند به طور جدی دهان، زبان، و گلو را تحریک کنند.
اگر گربه شما به بخشی از این گیاه دسترسی پیدا کند و آن را بخورد، ممکن است علائمی چون تحریک دهان، تورم زبان، و مشکل در بلع را تجربه کند. علاوه بر این، می تواند باعث استفراغ، اسهال و درد شکمی شود که تمامی این علائم نیازمند مراقبت فوری از سوی دامپزشک است.
اگر گربه شما قسمتی از این گیاه را خورده است، سریعاً دهان او را با آب سرد بشویید تا از آسیب های بیشتر جلوگیری کنید و سپس به دامپزشک مراجعه کنید. در بسیاری از موارد، دامپزشک ممکن است نیاز به تجویز داروهای مسکن و ضد التهاب برای تسکین علائم داشته باشد.
بهترین کار این است که دیفن باخیا را در مکانی دور از دسترس گربه تان نگهداری کنید و از قرار دادن آن در مکان های پایین تر یا روی زمین خودداری کنید.
فیلودندرون
فیلودندرون یکی از گیاهان زینتی و پرطرفدار است که به خاطر برگ های بزرگ و سبز رنگ خود در خانه ها و دفاتر بسیار محبوب است. این گیاه به راحتی در شرایط مختلف رشد می کند و به دلیل زیبایی و نگهداری آسان، معمولاً در بسیاری از منازل یافت می‌شود اما متاسفانه برای گربه ها سمی است.
تمام قسمت های این گیاه، از جمله برگ ها و ساقه ها، حاوی کریستال های اگزالات کلسیم هستند. این کریستال ها وقتی که گربه ها آن ها را جویده و یا بخورند، می توانند باعث تحریک شدید دهان، زبان و گلو شوند. علاوه بر این، مسمومیت با فیلودندرون ممکن است به مشکلات گوارشی مانند استفراغ، اسهال و کاهش اشتها منجر شود.
آلوئه ورا
آلوئه ورا گیاهی محبوب و پرکاربرد در طب سنتی و محصولات آرایشی بهداشتی است. ژل داخل برگ های آن به دلیل خواص ضد التهاب، ضد باکتری و التیام بخش برای انسان ها مفید شناخته شده، اما برای گربه ها می‌تواند خطرناک باشد.
برگ آلوئه ورا حاوی ترکیباتی به نام سَپونین ها و آلوئین است که در صورت خورده شدن، برای گربه ها سَمّی محسوب می شود. بیشترین خطر مربوط به بخش های ژله ای و لاتکس مانند داخل برگ ها است. مصرف این گیاه می تواند باعث بروز مشکلات گوارشی در گربه شده و حتی در موارد شدیدتر منجر به اختلال در سیستم عصبی شود.
نارگیل زینتی
سیکاس یا نارگیل زینتی، یکی از گیاهان تزئینی محبوب است که بیشتر به دلیل ظاهر گرمسیری و برگ های پر مانندش در طراحی فضای سبز و دکوراسیون داخلی استفاده می شود اما این گیاه، برخلاف ظاهر بی ضرر و جذابش، یکی از سمی ترین گیاهان برای گربه ها است.
تمام قسمت های گیاه سیکاس از برگ و تنه گرفته تا بذرهای آن حاوی سمی به نام سایکاسین (Cycasin) هستند که می تواند آسیب جدی به کبد گربه وارد کند. بذر یا دانه این گیاه بیشترین میزان سم را دارد و حتی خوردن مقدار بسیار کمی از آن می تواند منجر به نارسایی حاد کبدی و مرگ شود.
پیشنهاد می شود در خانه هایی که حیوان خانگی به ویژه گربه زندگی می کند، به طور کامل از نگهداری سیکاس خودداری شود.
فیکوس
فیکوس یکی از محبوب ترین گیاهان آپارتمانی است که در انواع مختلفی مثل فیکوس الاستیکا (فیکوس لاستیکی)، فیکوس بنجامین و فیکوس لیراتا (فیکوس برگ انجیری) در خانه ها نگهداری می شود اما با وجود ظاهر براق و زیبایش، این گیاه برای گربه ها سمی محسوب می شود.
ماده سمی موجود در فیکوس، نوعی لاتکس شیری رنگ است که هنگام بریدن یا جویده شدن برگ و ساقه ها ترشح می شود. این لاتکس حاوی ترکیباتی است که می توانند باعث تحریک شدید در دستگاه گوارش، پوست و چشم گربه ها شوند. اگر گربه شما برگ یا ساقه فیکوس را بجود، ممکن است دچار ناراحتی و واکنش هایی آزاردهنده شود.
برای پیشگیری، بهتر است گیاه فیکوس را در جای بلند یا در اتاقی نگهداری کنید که گربه به آن دسترسی ندارد. یا در حالت ایده آل، این گیاه را به کلی از خانه دارای گربه حذف کنید.
پوتوس
پوتوس یکی از مقاوم ترین و رایج ترین گیاهان آپارتمانیه که به دلیل زیبایی، رشد سریع، و نیاز نوری پایین در بسیاری از خانه ها دیده می شود. برگ های قلبی شکل و حالت آویز پوتوس آن را به انتخابی محبوب برای تزیین قفسه ها، دیوارها یا گوشه های اتاق تبدیل کرده است اما نکته مهم این است که پوتوس برای گربه ها سمی است.
این گیاه هم مثل بسیاری از گیاهان بالا، حاوی کریستال های اگزالات کلسیم هست که در صورت جویده شدن توسط گربه، می توانند باعث تحریک دهان، زبان، گلو و سیستم گوارشی شود حتی مقدار کمی از این گیاه می تواند علائم ناراحت‌کننده ای در گربه ایجاد کند.
خرزهره
خرزهره یکی از زیباترین گیاهان گل دار با گل هایی به رنگ های سفید، صورتی و قرمز است که در فضاهای باز، باغچه ها و حتی گلدان های خانگی استفاده می شود اما در پشت این ظاهر فریبنده، گیاهی بسیار سمی و خطرناک برای گربه ها و حتی انسان ها پنهان شده است.
تمام بخش های خرزهره از جمله برگ، گل، ساقه و شیره آن حاوی ترکیباتی به نام گلیکوزیدهای قلبی مثل اولئاندرین هستند که می‌توانند باعث اختلالات شدید قلبی در گربه ها شوند. حتی مقدار کمی از این گیاه، در صورت بلع، می تواند کشنده باشد.
نرگس
نرگس یکی از گل های زیبا و خوش عطر بهاری است که با رنگ زرد یا سفیدش جلوه خاصی به باغچه ها و گلدان های خانگی می دهد اما این گیاه هم در لیست گیاهان بسیار سمی برای گربه ها قرار دارد خصوصاً بخش پیازی آن.
تمام قسمت های نرگس، به ویژه پیاز (bulb) آن، حاوی ترکیباتی سمی مانند لیکورین (Lycorine) هستند. این ترکیب نوعی آلکالوئید است که در صورت خورده شدن، می تواند باعث تحریک شدید دستگاه گوارش، افت فشار خون، لرزش و حتی مشکلات قلبی و تنفسی در گربه ها شود.
زنبق
زنبق ها با گل های درشت و رنگارنگشان از محبوب ترین گیاهان زینتی در باغ ها و گلدان ها هستند. این گیاه در انواع مختلفی یافت می شود و زیبایی خاصی به فضای خانه و حیاط می بخشد اما باید بدونید که زنبق نیز برای گربه ها سمی است.
بیشترین میزان سمیت در زنبق، در ریشه های غده ای یا پیازهای آن وجود دارد اما برگ ها و گل ها نیز در صورت جویده یا خورده شدن می توانند باعث ایجاد مسمومیت شوند. ترکیبات سمی زنبق باعث تحریک دستگاه گوارش و در برخی موارد مشکلات پوستی در گربه ها می شود.
خوشبختانه مسمومیت با زنبق معمولاً کشنده نیست اما همچنان می تواند برای گربه بسیار ناراحت‌کننده باشد. اگر گربه شما هر کدام از این علائم را بعد از تماس با زنبق نشان داد، حتماً با دامپزشک تماس بگیرید یا آن را برای معاینه ببرید.
مطالعه بیشتر: گلوله مویی در گربه
علائم مسمومیت گربه با گیاهان سمی
گربه ها به صورت طبیعی کنجکاو هستند و ممکن است هنگام بازی یا جویدن برگ ها و گل ها، بدون اینکه صاحب متوجه شود، با گیاهان سمی یا غذاهای ممنوعه گربه تماس پیدا کنند. به همین دلیل، شناخت علائم عمومی مسمومیت گیاهی در گربه ها بسیار مهم است. اگر گربه یکی یا چند مورد از علائم زیر را نشان داد، احتمال مسمومیت وجود دارد و باید سریعاً با دامپزشک تماس بگیرید:
- استفراغ یا حالت تهوع
- اسهال
- آبریزش بیش از حد از دهان یا چشم
- التهاب، تورم یا قرمزی در دهان و لثه
- بی قراری، بی حالی یا ضعف عضلانی
- تشنج یا لرزش
- اختلال در تنفس یا ضربان قلب نامنظم
- از دست دادن اشتها
- خارش، قرمزی یا تاول های پوستی
حتی اگر فقط مشکوک به تماس گربه با گیاه سمی هستید، بهتر است با دامپزشک مشورت کنید. در مسمومیت های گیاهی، زمان نقش مهمی در درمان موفق دارد.
مطالعه بیشتر: 9 دلیل ریزش موی گربه + روش های جلوگیری
در صورت مسمومیت گربه چه کنیم؟
اگر گمان می‌کنید گربه‌تان گیاه سمی خورده یا علائم مشکوک به مسمومیت را دارد، باید سریع و درست عمل کنید. اقدامات اولیه مناسب می توانند جان گربه را نجات دهند:
- گیاه را شناسایی کنید.
- گیاه را از دسترس گربه خارج کنید.
- دهان گربه را تمیز کنید.
- علائم را بررسی و یادداشت نمایید.
- با دامپزشک تماس بگیرید یا به نزدیک ترین مرکز دامپزشکی مراجعه کنید.
- از درمان های خانگی خودداری کنید.
برخی گیاهان، مانند لیلیوم یا خرزهره، می توانند در صورت مصرف، خیلی سریع باعث بروز علائم مرگ گربه شوند؛ بنابراین هرگونه تأخیر در مراجعه به دامپزشک ممکن است عواقب جبران ناپذیری داشته باشد.برای اینکه گربه کمتر به گیاهان سرک بکشد، می‌توانید با اسباب بازی ها یا تشویقی گربه حواسش را پرت کنید.
مطالعه بیشتر: 5 دلیل لیس زدن بیش از حد گربه
جایگزین های بی خطر برای گیاهان سمی: انتخابی امن برای خانه های دارای گربه
اگر به زیبایی گیاهان طبیعی علاقه مند هستید اما سلامت گربه‌تان هم برایتان مهم است، خوشبختانه انتخاب های بی خطری وجود دارد. در ادامه چند گیاه خانگی زیبا و بی ضرر برای گربه ها را معرفی می کنیم:
- گندمی
- بامبو
- کالاتیا
- مارانتا
- پپرومیا
- سرخس بوستون
حتی گیاهان غیر سمی نیز اگر زیاد جویده یا خورده شوند، ممکن است باعث مشکلات گوارشی شوند. پس همیشه بهتر است گلدان ها را جایی بگذارید که گربه ها کمتر وسوسه شوند با آن ها بازی یا تغذیه کنند. به جای گذاشتن گیاهان در دسترس گربه، از خوراکی های مخصوص مانند بستنی گربه برای ایجاد سرگرمی و رضایت او استفاده کنید.
جمع بندی
نگهداری از گربه ها در خانه نیازمند آگاهی از خطرات پنهانی است که شاید در نگاه اول بی ضرر به نظر برسند مثل گیاهان زینتی. بسیاری از گیاهانی که در خانه ها به عنوان تزئین استفاده می شوند، می توانند برای گربه ها بسیار خطرناک و حتی مرگبار باشند. آشنایی با این گیاهان سمی، شناخت علائم مسمومیت، و دانستن اقدامات اولیه مناسب، نقش حیاتی در حفظ سلامت و جان گربه‌تان دارد.
با جایگزین کردن گیاهان خطرناک با گونه های بی ضرر، هم می توانید از زیبایی طبیعت در خانه‌تان لذت ببرید و هم محیطی امن برای حیوان خانگی‌تان فراهم کنید. اگر به‌هر‌دلیل مشکوک شدید که گربه تان گیاهی سمی خورده، درنگ نکنید به سرعت با دامپزشک تماس بگیرید.
در نهایت، امنیت و آرامش گربه ها در گرو انتخاب های آگاهانه ماست؛ از انتخاب گیاهان مناسب گرفته غذای گربه ای که استفاده می‌کنیم.
