نقش ترئونین در تغذیه طیور: کلید طلایی رشد، سلامت و بهره ‌وری

نقش ترئونین در تغذیه طیور: کلید طلایی رشد، سلامت و بهره ‌وری

ترئونین یکی از مهم ‌ترین آمینواسیدهای ضروری در جیره طیور است که نقش تعیین‌ کننده ‌ای در رشد، سلامت و بهره ‌وری گله دارد. این آمینواسید علاوه ‌بر مشارکت در سنتز پروتئین‌ های کلیدی مانند موسین، آنزیم‌ های گوارشی و ایمونوگلوبولین‌ ها، در بهبود عملکرد روده، تقویت سیستم ایمنی و افزایش کیفیت لاشه نیز مؤثر است. در شرایطی که هدف، دستیابی به ضریب تبدیل خوراک (FCR) بهینه، رشد سریع ‌تر و حفظ سلامت پرنده در جیره‌ های کم ‌پروتئین است، تأمین دقیق ترئونین اهمیت دوچندان پیدا می ‌کند. بررسی علمی نقش ترئونین در تغذیه طیور، نه‌ تنها از منظر زیستی، بلکه از نظر اقتصادی نیز ضروری است.

نقش ترئونین در جیره طیور چیست؟

فواید	توضیحات
افزایش رشد و وزن ‌گیری	بهبود سرعت رشد جوجه‌ های گوشتی، مخصوصا از دوره جوجه یکروزه
افزایش کیفیت لاشه	افزایش بازده گوشت سینه و بهبود ترکیب لاشه
تقویت تولید تخم ‌مرغ	افزایش نرخ تخمگذاری و بهبود بازده تولید در مرغ ‌های تخم‌ گذار
بهبود ضریب تبدیل خوراک (FCR)	کاهش مصرف خوراک در ازای تولید یک واحد گوشت یا تخم
تقویت سیستم ایمنی	افزایش تولید آنتی‌ بادی‌ها مانند IgA و IgG و مقاومت بیشتر در برابر بیماری ‌ها
حفظ سلامت روده	افزایش ترشح موسین، بهبود عملکرد گوارشی و تقویت باکتری ‌های مفید روده
تقویت رشد پرها و کیفیت پوشش بدنی	بهبود زیبایی ظاهری و مقاومت طیور در برابر استرس و سرما
حفظ عملکرد در جیره‌ های کم‌ پروتئین	کمک به رشد و تولید در شرایط محدودیت پروتئینی

ترئونین در جیره طیور یکی از مهم ‌ترین آمینواسیدهای ضروری است که نقشی کلیدی در رشد، عملکرد روده، سیستم ایمنی و سنتز پروتئین‌ ها دارد. این آمینواسید به‌ طور مستقیم در بهبود مورفولوژی روده، ترشح موسین، تولید آنتی ‌بادی‌هایی مانند IgA و IgG و همچنین افزایش مقاومت بدن طیور در برابر بیماری‌ ها نقش دارد.

در طیور گوشتی، کمبود ترئونین می ‌تواند به کاهش رشد، کاهش مصرف خوراک و کاهش عملکرد لاشه منجر شود. در طیور تخم ‌گذار نیز این کمبود باعث کاهش نرخ تخم‌ گذاری، وزن تخم ‌مرغ و کاهش ضریب تبدیل خوراک خواهد شد.

ترئونین، پروتئین خام پایین و سلامت روده

در شرایطی که جیره غذایی حاوی سطح پایین پروتئین خام است، ترئونین برای حفظ جمعیت باکتری‌ های مفید روده و افزایش ترشح آنزیم ‌های گوارشی بسیار ضروری است. در چنین شرایطی، ترئونین در جیره طیور باعث می ‌شود عملکرد و بهره ‌وری حفظ شود.

تحقیقات نشان داده‌ اند که بین ترئونین و لیزین (دومین آمینواسید محدودکننده در تغذیه طیور) رابطه ‌ای هم‌ افزا وجود دارد. کمبود ترئونین می ‌تواند استفاده بهینه از لیزین را کاهش دهد. بنابراین، تأمین مقادیر بهینه هر دو آمینواسید برای رشد بهتر و بازدهی بالاتر گوشت سینه در طیور گوشتی ضروری است.

ترئونین و تأثیر آن بر سیستم ایمنی طیور

ترئونین نقش چشم‌ گیری در ساخت پروتئین‌ های سیستم ایمنی، به ‌ویژه ایمونوگلوبولین‌ ها دارد. گاما گلوبولین‌ ها که از اجزای اصلی سیستم ایمنی هستند، غلظت بالایی از ترئونین را در خود دارند. کمبود ترئونین می‌ تواند تولید آنتی ‌بادی را سرکوب کرده و پرنده را نسبت به بیماری ‌ها آسیب ‌پذیرتر کند.

مطالعه بیشتر: دلایل کوچک بودن تخم مرغ چیست؟

نیازهای ترئونین در دوره‌ های مختلف رشد طیور

ترئونین یکی از آمینواسیدهای ضروری است که نیاز بدن طیور به آن در مراحل مختلف رشد و تولید، متفاوت است و تأمین بهینه آن نقش حیاتی در سلامت، رشد و عملکرد گله دارد. در ادامه، نیازهای ترئونین در دوره‌ های مختلف رشد و تولید طیور شرح داده شده است:

دوره جوجه یکروزه تا رشد اولیه

در این دوره که شامل چند هفته اول زندگی جوجه ‌های گوشتی است، نیاز به ترئونین بسیار بالاست. زیرا رشد سریع عضلات و توسعه دستگاه گوارش و سیستم ایمنی به میزان کافی از این آمینواسید بستگی دارد. ترئونین در این مرحله باعث بهبود جذب مواد مغذی، تقویت سیستم ایمنی و افزایش تولید پروتئین ‌های مهم مانند موسین در روده می ‌شود که از سلامت دستگاه گوارش حمایت می‌ کند. به همین دلیل، جیره ‌های این دوره باید حاوی مقادیر مناسبی از ترئونین با قابلیت جذب بالا باشند تا رشد بهینه و کاهش ضریب تبدیل خوراک (FCR) حاصل شود.

دوره رشد تا بلوغ

با گذر زمان و بزرگ ‌تر شدن پرنده، نرخ رشد کاهش می ‌یابد اما نیاز به ترئونین همچنان ادامه دارد. در این مرحله، ترئونین به حفظ سلامت عمومی بدن، ساخت و ترمیم بافت ‌ها، به ویژه پرها و حمایت از عملکرد روده کمک می ‌کند. همچنین، ترئونین در بهبود کیفیت لاشه و افزایش بازده گوشت سینه نقش دارد. اگر در این دوره ترئونین به اندازه کافی تأمین نشود، پرنده ممکن است دچار کاهش وزن، افت کیفیت لاشه و کاهش مقاومت در برابر بیماری ‌ها شود.

دوره بلوغ و تولید مثل (مرغ‌ های تخمگذار)

در مرغ ‌های تخمگذار، نیاز به ترئونین در دوره بلوغ و تولید تخم افزایش می ‌یابد. ترئونین برای سنتز پروتئین‌ های مورد نیاز در پوسته تخم، تولید تخم مرغ و حفظ کیفیت تخم ضروری است. کمبود ترئونین در این مرحله می ‌تواند باعث کاهش نرخ تخمگذاری، کاهش وزن تخم و افت کیفیت پوسته شود. همچنین ترئونین در حفظ سلامت پوشش بدنی و مقاومت مرغ ‌ها در برابر استرس‌های محیطی تأثیرگذار است.

وجود ترئونین در جیره غذایی طیور از لحاظ اقتصادی چه مزیتی دارد؟

استفاده از ترئونین در جیره طیور، به ‌ویژه از دوره جوجه یکروزه، هم از نظر تغذیه‌ ای ضروری است و هم تاثیر مستقیمی بر عملکرد اقتصادی گله‌ های گوشتی و تخم‌ گذار دارد. در طیور گوشتی، تأمین مقدار بهینه ترئونین از همان روزهای ابتدایی زندگی موجب بهبود رشد، افزایش وزن روزانه، کاهش ضریب تبدیل خوراک (FCR) و بهبود کیفیت لاشه، به‌خصوص در قسمت گوشت سینه، می ‌شود. این به معنای تولید گوشت بیشتر با مصرف خوراک کمتر است که تأثیر قابل توجهی در کاهش هزینه‌ ها و افزایش سودآوری مزرعه دارد. اهمیت ترئونین در جیره ‌هایی با سطح پایین پروتئین خام نیز بیشتر می‌شود، چرا که کمک می ‌کند رشد پرنده بدون افت محسوس ادامه پیدا کند.

در مرغ ‌های تخم‌ گذار نیز ترئونین نقشی کلیدی در حفظ و ارتقاء نرخ تخم‌ گذاری دارد. افزودن سطوح مناسب این آمینواسید، به‌ ویژه در دوره‌هایی که پرنده تحت استرس گرمایی یا محدودیت ‌های تغذیه‌ ای است، می ‌تواند تعداد تخم‌ های تولیدی را حفظ کرده یا افزایش دهد. گرچه اثر آن بر وزن تخم‌ مرغ یا ضریب تبدیل خوراک ممکن است چشمگیر نباشد، اما حفظ یا افزایش تولید تخم‌ مرغ به طور مستقیم بر سودآوری مزرعه تأثیر دارد. علاوه بر این، ترئونین با نقش مؤثر خود در سنتز پرها و بهبود کیفیت پوشش بدنی، کمک می ‌کند طیور ظاهر سالم ‌تری داشته باشند و در مقابل تنش‌های محیطی مقاوم ‌تر عمل کنند. این ویژگی ‌ها در کنار یکدیگر، ترئونین را به یکی از عوامل کلیدی در بهینه ‌سازی عملکرد اقتصادی گله ‌های صنعتی تبدیل کرده است.

مطالعه بیشتر: خوراکی های انرژی زا در طیور کدامند؟

عوارض کمبود ترئونین در تغذیه طیور

کمبود ترئونین در جیره غذایی طیور می ‌تواند تأثیرات منفی گسترده‌ ای بر سلامت و عملکرد پرندگان داشته باشد. این کمبود باعث کاهش رشد و بهره ‌وری، ضعف سیستم ایمنی و مشکلات در ساختار پرها و عملکرد دستگاه گوارش می ‌شود که در نهایت منجر به کاهش بازده اقتصادی در طیور گوشتی و تخم ‌گذار خواهد شد. در ادامه مهم ‌ترین عوارض کمبود ترئونین را مرور می ‌کنیم:

• کاهش رشد و وزن ‌گیری جوجه‌ ها
• کاهش اشتهای طیور
• کاهش بازده لاشه، به ‌ویژه در عضله سینه
• افزایش ضریب تبدیل خوراک (FCR)
• افت نرخ تخم ‌گذاری و کاهش وزن تخم‌ مرغ‌ ها
• کاهش کیفیت پرها و بروز پرریزی زودهنگام
• تضعیف سیستم ایمنی و کاهش تولید آنتی بادی

ترئونین از چه منابعی در جیره طیور تامین می شود؟

منبع خوراکی	قابلیت هضم ترئونین (%)	فراهمی زیستی ترئونین (%)
کنجاله سویا	تا 29 درصد متغیر	89 درصد
ذرت	تا 29 درصد متغیر	84 درصد
سورگوم	تا 29 درصد متغیر	81 درصد
ال- ترئونین کریستالی	ثابت (100 درصد)	100 درصد

مطالعات و راهنماهای پرورشی مختلف نشان می ‌دهند که میزان نیاز به ترئونین و جذب آن از منابع خوراکی متنوع، متفاوت است. برخی خوراک ‌ها مانند کنجاله سویا و ذرت، مقدار قابل توجهی ترئونین دارند که به خوبی توسط دستگاه گوارش طیور جذب می ‌شود اما برخی مواد غذایی مثل گندم، سورگوم و جو ترئونین کمتری دارند و ممکن است تامین این آمینواسید در جیره را محدود کنند.

به همین دلیل، اگر جیره غذایی عمدتا از این مواد با ترئونین پایین تشکیل شده باشد، نیاز است ترئونین به صورت مکمل (مثل ال-ترئونین کریستالی) به جیره در دانخوری طیور اضافه شود تا کمبود آن جبران شود و رشد و عملکرد طیور بهینه بماند.

نتیجه گیری

در نهایت، ترئونین فراتر از یک آمینواسید ساده، به‌ عنوان یکی از ارکان کلیدی در بهینه‌ سازی فرمولاسیون جیره طیور شناخته می‌شود. نقش چندبعدی آن در رشد عضلانی، عملکرد ایمنی، سلامت روده و بهبود ضریب تبدیل خوراک، این ترکیب را به ابزاری مؤثر برای افزایش بهره‌ وری در صنعت پرورش طیور تبدیل کرده است. با شناخت دقیق نیازهای پرنده در دوره‌های مختلف رشد و تولید، و تأمین هدفمند ترئونین از منابع مناسب یا مکمل ‌ها، می ‌توان گامی مؤثر در جهت ارتقای عملکرد، کاهش هزینه‌ ها و افزایش سودآوری برداشت.