در کنار تغذیه و در اختیار قرار دادن اسید آمینه های ضروری روش های دیگری نیز برای رشد سریع جوجه مرغ وجود دارد. برای هر مرغداری افزایش بهره وری مهم بوده در نتیجه لازم است برای رسیدن به بیشترین سودآوری در این زمینه، از یکسری نکات مهم آگاهی داشته باشید. در این مقاله به 6 ترفند ضروری (غذا، ویتامین، مواد معدنی،آب، دارو و دما) برای رشد سریع جوجه مرغ های محلی و مرغداری اشاره کرده ایم تا به وسیله یک برنامه و رژیم غذایی صحیح به بیشترین وزن گیری برسند.
برای رشد سریع جوجه مرغ چه باید کرد؟
تمام مصرف کنندگان تمایل دارند تا مرغی که به دستشان می رسد، چاق و درشت بوده و به اصلاح گوشت بیشتری داشته باشد. این کار وظیفه مرغداران است که به طور مداوم راه های ایمن و سالم برای افزایش وزن گیری جوجه مرغ را بیابند. در اینجا می خواهیم انواع روش های مفید و بی خطر برای رشد سریع جوجه مرغ ها را معرفی کنیم تا هم سلامت جوجه ها به خصوص جوجه های یکروزه که ضعیف هستند، به خطر نیوفتد و همچنین نیاز مصرف کنندگان تامین شود.
غذا برای رشد سریع جوجه مرغ
همانطور که می توان پیش بینی کرد غذا، در صدر لیست "راه های رشد سریع جوجه مرغ" قرار می گیرد و مهم ترین عاملی است که در صورت توجه به آن، به راحتی می توان به هدف رسید. جوجه مرغ در این دوران به بهترین جیره غذایی نیاز دارد که سرشار از مواد مغذی اعم پروتئین، ویتامین و مواد معدنی ضروری باشد تا به مرغ ها در این مسیر رشد کمک کند.
برای جوجه های یکروزه که شرایط حساسی را سپری می کنند اهمیت موضوع تغذیه مناسب بسیار بیشتر است زیرا به غیر از موضوع وزن گیری سلامت آنها ممکن است به خطر بیوفتد و منجر به مرگ جوجه ها در 1 هفته اول شود. در این دوره اهمیت پروتئین در جیره غذایی جوجه بسیار زیاد است. به طور کلی حداقل 18 درصد پروتئین باید در جیره جوجه یکروزه وجود داشته باشد. این پروتئین در کنجاله سویا، ذرت و گندم یافت می شود. میزان پروتئین کافی در استارتر که یک نوع دان آماده طیور می باشد، وجود دارد. اینکه تا چه زمانی از استارتر استفاده کنید به نژاد و سرعت رشد جوجه مرغ شما بستگی دارد اما معمولا بین 16 تا 20 هفتگی می باشد.
در تغذیه جوجه مرغ باید به میزان کافی اسید آمینه وجود داشته باشد زیرا اسید آمینه به رشد طیور بسیار کمک می کند و اسید آمینه در متیونین و لیزین یافت می شود.
مطالعه بیشتر: نقش اسید آمینه متیونین در تغذیه دام و طیور
غذا برای رشد سریع جوجه مرغ محلی
برای افرادی که جوجه و مرغ نگهداری می کنند اما در اصل مرغدار نیستند و قصد هزینه برای خرید غذای فرموله شده را ندارند، از مواد غذایی همچون میوه و سبزیجات می تواند استفاده کنند. باقی مانده غذاها، ترکیب آب و آرد، گندم و انواع غلات تامین کننده غذای مورد نیاز یک جوجه مرغ محلی به حساب می آید.
در واقع مرغ های محلی در شرایط طبیعی همچون در یک باغ و حیاط رشد می کنند و به همین دلیل از گیاهان موجود در آنجا مصرف می کنند که تامین کننده ویتامین های مورد نیازشان می باشد. همچنین شن های موجود روی زمین به هضم بهتر غذا کمک می کند اما اگر همچنان علاقه مند به تهیه دان آماده هستید از دان مرغ محلی نیز می توانید استفاده کنید که منجر به رشد بهتر و سریعتر مرغ محلی شما می شود.
ویتامین های ضروری برای رشد بهتر جوجه مرغ
ویتامین ها باید به پلت جوجه مرغ ها افزوده شود و با اینکه میزان ویتامین مصرفی طیور زیاد نیست اما وجود آن در جیره غذایی الزامی است و آنها برای رشد و تولید به انواع ویتامین ها در حد تعادل نیاز دارند. تمامی ویتامین ها به صورت قطره و مجزا قابل تهیه است و ما در اینجا می خواهیم به نقش و اهمیت هر کدام از ویتامین ها در تغذیه طیور اشاره کنیم که عبارتند از:
- ویتامین A: اهمیت وجود ویتامین A در رشد بهتر و همچنین تولید مثل بیشتر است. سبزی ها منبع غنی از ویتامین ها هستند.
-
ویتامین B: ویتامین های گروه B شامل ویتامین های B1، B2، B4، B5 و B12 می باشد و این ویتامین نقش موثری در متابولیسم انرژی دارد. در لیست زیر اثر کمبود هر کدام را بیان کرده ایم:
ویتامین های گروه B
علائم کمبود
مواد غذایی حاوی ویتامین B
B1
بی اشتهایی، کاهش وزن و پرهای نامنظم
سبوس گندم، برنج و غلات
B2
اسهال، فلج پنجه پا و کاهش تخم گذاری
علف ها
B5
مشکلات در پرها، کاهش رشد و اختلال در سیستم ایمنی بدن
تخمه آفتابگردان، کنجاله سویا و بادام زمینی
B6
کاهش رشد، کاهش باروری و افزایش استرس
اسفناج، گندم، غلات و سیب زمینی
B9
کاهش تولید سلول خونی، اختلال در سیستم عصبی و کاهش رشد
نان، غلات، حبوبات و کلم
B12
اختلال در سیستم عصبی، کاهش جذب مواد مغذی و کاهش رشد
گوشت و حبوبات پخته شده و غلات
- ویتامین D3: این ویتامین برای جذب فسفر و کلسیم لازم است و از طرفی برای رشد خوب جوجه مرغ ضروری است. روغن کبد ماهی منبع غنی از ویتامین D3 برای آنها به شمار می آید.
- ویتامین E: یک آنتی اکسیدان قوی است و نقش موثری در عملکرد عصبی طیور دارد که کمبود آن کاهش رشد و تخم گذاری را به همراه دارد.
مواد معدنی ضروری برای رشد سریع جوجه مرغ
مواد معدنی نقش چشمگیری در رشد جوجه مرغ شما خواهد داشت البته میزان مواد معدنی مصرفی باید در حد تعادل باشد و باید از استفاده بیش از حد آن در جیره غذایی اجتناب کرد.
- منگنز: منگنز به عنوان یک فعال کننده آنزیم عمل می کند که کمبود آن در جیره جوجه مرغ در حال رشد منجر به کاهش رشد استخوان ها خواهد شد و همچنین باعث ایجاد مشکلات مفصلی و استخوانی می شود.
- منیزیم: یکی از مهم ترین مواد معدنی مورد نیاز در تغذیه طیور، منیزیم است. اغلب دان طیور حاوی این عصر هستند در نتیجه جای نگرانی نیست اما با این حال جوجه مرغ هایی که با جیره غذایی کم تغذیه می شوند کاهش رشد، تشنج و بی حالی را خواهند داشت و همچنین در مرغ تخم گذار (پولت) کاهش تخم گذاری را به همراه دارد.
- کلسیم و فسفر: هر دو برای رشد و سلامت استخوان بسیار ضروری هستند. دی کلسیم فسفات یکی از مکمل هایی است که حاوی کلسیم و فسفر بوده و نقش بسزایی در رشد سریع جوجه مرغ دارد. از طرفی وجود دی کلسیم فسفات در جیره غذایی مرغ تخم گذار جزو بهترین غذا برای مرغ تخم گذار می باشد. از علائم کمبود کلسیم و فسفر می توان به بیماری راشیتیسم، کاهش رشد و نازک شدن پوست تخم مرغ اشاره کرد.
دارو برای رشد سریع جوجه مرغ
داروهای تقویتی در صورتی مصرف می شوند که مواد معدنی و ویتامین ها از طریق جیره غذایی و دان برای جوجه مرغ تامین نشده باشد و در واقع یک مکمل تقویتی در کنار جیره غذایی مقوی اثر بهتری خواهد داشت. تمام ویتامین های ضروری نام برده شده به صورت قطره و مولتی ویتامین در بازار موجود است که افزودن چند قطره از آن به رشد بهتر و سریع تر جوجه مرغ کمک می کند. بهتر است میزان آن توسط دامپزشک تعیین شود زیرا به نژاد، سن و وزن جوجه بستگی دارد.
دسترسی به آبخوری و دانخوری
آب مهم ترین ماده مغذی برای سلامت و عملکرد جوجه مرغ است که نقش اساسی و مهمی در متابولیسم بدن را دارد و برای تنظیم دمای بدن جوجه، هضم غذا و دفع مواد سمی ضروری است. تامین آب کافی با در دسترس قرار دادن آن برای جوجه مرغ فراهم می شود. جوجه ها حس چشایی بسیار قوی دارند و آب بهداشتی و آلوده را سریعا تشخیص می دهند و در صورت داشتن بو و مزه بد، از نوشیدن آن اجتناب می کنند.
یک جوجه مرغ یک روز بدون غذا می تواند زنده بماند اما یک روز بدون آب هرگز!!!
نمودار زیر میزان آب و غذای مصرفی روزانه جوجه را بر حسب سن او نمایش داده است. نمودار عمودی که نشان دهنده وزن آب مصرفی روزانه است بر حسب پوند بر 1000 می باشد (هر پوند معادل 60/453 گرم).
دانخوری ظروفی است که امکان دسترسی به غذا را برای جوجه مرغ ها راحت تر می کند و تاثیر شگفت انگیزی بر رشد سریع آنها خواهد داشت. از طرفی چون دان طیور قیمت بالایی دارد از اسراف آن جلوگیری می شود. بسته به میزان هزینه ای که یک مرغدار مد نظر دارد می تواند دانخوری دستی یا اتوماتیک را تهیه کند اما مسئله مهم در اینجا این است که ظرف دانخوری همیشه غذا داشته باشد و در دسترس جوجه مرغ قرار گیرد تا هر زمانی که نیاز به غذا داشت به سمت آن برود تا رشد خوبی داشته باشد.
میزان دمای سالن برای جوجه مرغ
تنظیم دمای مناسب برای پرورش جوجه ها ضروری است. در یک سالن مرغداری با افزایش سن جوجه مرغ ها، دما را باید به صورت هفتگی کم کم کاهش داد. دقت کنید که رول بستر جوجه ها باید کاملا خشک باشد زیرا رطوبت یکی از عوامل به خطر انداختن جان و سلامتی جوجه مرغ ها محسوب می شود.
جدول میزان دمای مناسب سالن مرغداری بر حسب سن جوجه:
سن | دمای سالن (بر حسب درجه سلسیوس) |
0 تا 1 هفتگی | 35- 9/33 |
1 تا 2 هفتگی | 2/32- 1/31 |
2 تا 3 هفتگی | 4/29- 3/28 |
3 تا 4 هفتگی | 7/26- 6/25 |
4 تا 5 هفتگی | 9/23 |
5 تا 6 هفتگی | 1/21 |
بالای 6 هفتگی | 1/21- 10 |
سخن آخر
برای جوجه مرغ های خانگی به عنوان غذای تقویتی می توان میخک، زردچوبه، فلفل سیاه، زنجبیل و آویشن استفاده کنید اما برای مرغداران باید حتما یه برنامه و رژیم غذایی اصولی داشته باشند که به بیشترین و بهترین بهره وری برسند. بسیار مهم است که شرایط رشد اعم از تغذیه، آب و دمای مناسب برای جوجه ها فراهم شود. روش یک ساعت نور و یک ساعت تاریکی برای جوجه ها پیشنهاد می شود. در این روش یک ساعت چراغ ها روشن است و جوجه ها فرصت غذا خوردن را دارند و یک ساعت بعدی چراغ ها خاموش می شوند، یعنی زمان هضم غذای خورده شده فرا می رسد و مجدد این عمل چندین بار در طول روز تکرار می شود.
سوالات متداول
آیا می توان از مولتی ویتامین مخصوص نوزادان برای رشد جوجه مرغ استفاده کرد؟
خیر اصلا این کار درست نیست و باید دارو تقویتی مخصوص پرندگان تهیه شود.
برای رشد سریع جوجه در خانه چه کاری باید کرد؟
این جوجه ها نیز برای رشد به مواد معدنی و مغذی نیاز دارند. برنج، غلات، کاهو، حبوبات و میوه های بدون هسته را در دسترس آنها قرار دهید. دمای متعادل با توجه به نمودار ارائه شده و در دسترس قرار دادن آب بهداشتی فراموش نشود.
روش نگهداری جوجه رنگی برای رشد بهتر با روش رشد سریع تر جوجه مرغ یکسان است؟
بله هیچ تفاوتی ندارد. آنها هم ضعیف هستند و برای رشد بهتر دقیقا نیازهای یکسانی داشته و به آب و غذای کافی و مقوی احتیاج دارند.
چگونه می توان مشکل کم اشتهایی جوجه تازه متولد شده را بر طرف کرد؟
محلول آب و شکر تهیه کنید و روزانه همانند سرلاک دادن به جوجه ، از طریق سرنگ این کار را انجام دهید.
برای گله جوجه ها که تعدادی از آنها درشت و تعدادی ریز هستند چه کاری باید کرد؟
بهتر است جوجه مرغ های کوچک و بزرگ از هم جدا شوند و به گله ضعیف تر، برای رشد سریع تر غذا و داروی بیشتری بدهید.
آیا بیمار بودن جوجه ها در روند رشد آنها موثر است؟
بیماری منجر به کاهش اشتهای جوجه مرغ ها شده و به طور عجیبی با کاهش وزن مواجه می شوند. برای جلوگیری از آسیبات غیر قابل جبران، باید سریعا توسط دامپزشک معاینه شده و درمان شوند.
